- Alopecija – gubitak kose uslijed primanja citostatika ili radioterapije
- Anestetici – lijekovi koji služe da bi se bolesnik uspavo (opšta anestezija) ili da bi se neosjetljivim učinio neki dio njegovog tijela (lokalna anestezija)
- Aplastična anemija – nizak nivo crvenih, bijelih krvnih zrnaca i trombocita. U nekim slučajevima je potrebna transplatacija koštane srži.
- Benigno – nekancerozno, nije maligno
- Biopsija – ispitivanje sitnog uzorka tjelesnog tkiva
- Braunila – kratka plastična cijev koja se ubacuje u venu, kroz koju se primaju ljekovi ili transfuzija
- Kancer – nekontrolisani rast ćelija
- Krvna slika – brojčane vrijednosti raznih vrsta ćelija u krvi
- Koštana srž – sunđerasti materijal u sredini velikih kostiju koji proizvodi krvne ćelije: fabrika krvi
- Kardio – tiče se srca
- Kateter – tanka, elastična cijev koja služi za dovođenje tečnosti u tijelo ili odvođenje tečnosti iz tijela ( urinarni kateter, centralni venski kateter i dr.)
- Cerebrospinalna tečnost ili likvor – tečnost koja se stvara u mozgu te okružuje mozak i kičmenu moždinu
- Centralni venski kateter (CVK) – ugradjuje se kod pacijenata koji duze vremena primaju vensku terapiju.Predvidjen je za davanje lijekova, infuzije kao i za uzimanje krvi.
- Hemoterapija – Hemijski ljekovi koji uništvaju sve ćelije koje se dijele, prvenstveno maligne ćelije.
- Hronično – dugotrajno, tvrdokorno
- Hemoglobin– dio crvenih krvnih zrnaca, sadrzi gvozdje i pomaže da kiseonik stigne do svih djelova tijela
- Disfunkcija – poremećen prirodan rad nekog sustava ili organa
- Endokrino – tiče se hormona
- Eritrociti- crvena krvna zrnca, čiji je zadatak da kiseonik stigne od pluća do svih djelova tijela
- Ekscizija – izrezivanje
- Genetska bolest – stanje prouzrokovano promijenjenim genima (može biti nasljedno)
- Hematologija – grana medicine koja se bavi proučavanjem krvi
- Histopatologija – grana medicine koja proučava patološke promjene različitih tjelesnih tkiva
- Hormoni – organska jedinjenja koje stvaraju i izlučuju žlijezde, a koje se potom krvlju prenose u pojedine dijelove tijela odakle na specifičan način utiču na funkcioniranje organizma
- Imunologija – grana medicine koja proučava tjelesni odbrambeni sistem za suzbijanje infekcija
- Imunosupresivan – umanjuje sposobnost organizma da se odupre infekciji
- Intravenozan (IV) – ulazi u venu
- Karcinom – zloćudni tumor pokrovnog tkiva (npr. sluznice, kože, žlijezda i dr.)
- Leukemija – zloćudni tumor krvnih ćelija
- Leukociti – bijela krvna zrnca, ćelije imunološkog sistema, čija je osnovna uloga zaštita organizma od infekcija i stranih materija.
- Limfa – gotovo bezbojna tečnost, sastavni dio tjelesne odbrane protiv infekcije. Struji limfnim sistemom i ide u krvotok
- Limfociti – bijele krvne ćelije koje se stvaraju u limfnim žlijezdama i učestvuju u odbrani organizma od infekcija
- Limfom – zloćudni tumor limfnih čvorova
- Maligan – zloćudan. Zloćudan tumor raste nekontrolirano i može se proširiti na druge dijelove tijela.
- Metastaze – tumori koji su se razvili iz primarnog tumora na nekom drugom organu; poznate takođe i kao sekundarni tumori
- Mikrobiologija – nauka o mikroorganizmima
- Nausea – mučnina
- Neuro – tiče se nerava ili nervnog sistema
- Neutropeničan – ima smanjen broj neutrofila
- Neutrofili (granulociti) – bijele krvne ćelije koje suzbijaju infekciju
- Edem – oteklina izazvana nakupljanjem tečnosti
- Onkologija – grana medicine koja se bavi proučavanjem i liječenjem tumora
- Oftalmologija – grana medicine koja se bavi proučavanjem i liječenjem očiju
- Oralan – u ustima
- Osteo – tiče se kostiju
- Pedijatrijski – tiče se djece
- Trombociti – krvne pločice koje učestvuju u sprečavanju krvarenja
- Prognoza – očekivani ishod neke bolesti i liječenja
- Proteza – vještački nadomjestak dijela tijela koji nedostaje, neke kosti
- Pulmonalan – tiče se pluća
Radioterapija (zračenje) – upotreba rendgenskih zraka za uništavanje tumorskih ćelija - Relaps –Recidiv povratak bolesti nakon prethodnog liječenja
- Remisija – razdoblje zdravlja, vrijeme bez znakova bolesti
- Renalan – tiče se bubrega
- Sarkom – zloćudni tumor vezivnog tkiva
- Matične ćelije – mlade (nezrele) krvne ćelije
- Subkutan – potkožan
- Terapija – liječenje
- Toksičan – otrovan
- Tumor – Izraslina na tijelu koja prelazi normalne granice gradje organa . Može biti dobroćudan ili zloćudan
Objašnjenje medicinskih pojmova
Tumori dječije dobi
Dječiji tumori znatno se razlikuju od tumora kod odraslih. Javljaju se u raznim dijelovima tijela, pod mikroskopom izgledaju drukčije i različito reaguju na terapiju.
Stopa izlječenja kod djece znatno je viša od one kod odraslih, tako da je danas moguće potpuno izliječiti čak 70 do 90% oboljele djece, zavisno od vrste tumora.
Rak nastaje zbog nekontrolisanog rasta ćelija. Može se javiti u obliku leukemije (raka krvnog sistema) ili kao maligni tumor koji se može javiti na bilo kojem dijelu tijela.
Neke važne činjenice vezane za dječiji kancer:
- Vi niste krivi što je vaše dijete dobilo rak! Nauka nije do sada dokazala da rak kod djece nastaje zbog nekih grešaka u njihovom ponašanju. To znači da ništa što ste Vi ili Vaše dijete uradilo nije dovelo do toga da dijete oboli.
- Samo neke vrste raka su genetski uslovljene. To ne znači da su braća i sestre oboljelog djeteta ugrožene.
- Rak nije zarazna bolest. Ne prenosi se sa čovjeka na čovjeka.
- Dječiji kancer je izlječiv u 80% slučajeva.
Stadijum bolesti:
Pojam „stadijum bolesti“ označava veličinu tumora i njegovu eventualnu proširenost izvan primarnog mjesta. Informacija o stadijumu bolesti liječnicima pomaže odabrati onaj oblik liječenja koji će za vaše dijete biti najdjelotvorniji.
Postoje četiri stadijuma: od malog i lokalizovanog (stadijum I), preko tumora koji se proširio na okolna tkiva i limfne čvorove (stadijumi II ili III) do faze kada je već zahvatio udaljene dijelove tijela (stadijum IV). Ako se tumor proširio na udaljene dijelove tijela, govorimo o sekundarnom ili metastatskom tumoru.
Liječenje tumora u djece
Načini liječenja
Tri su glavna načina liječenja tumora:
- hirurško liječenje (tumor se uklanja operacijom)
- lijekovi (ćelije tumora uništavaju se lijekovima: hemoterapijom ili citostaticima, imunoterapijom, molekularnom ciljanom terapijom)
- radioterapija (ćelije tumora uništavaju se zračenjem)